Δάση Κερκίνης (Μπέλλες)
Το όρος Κερκίνη συνιστά το φυσικό όριο μεταξύ Ελλάδας, Βόρειας Μακεδονίας και Βουλγαρίας. Με την ομώνυμη κορυφή να φθάνει στα 2.031 m, ακολουθεί μια γενική κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά, σαν τείχος στο βόρειο τμήμα της χώρας, ενώ στην περιοχή κοντά στη λίμνη Δοϊράνη κινείται νότια - νοτιοδυτικά. Στο τμήμα των συνόρων με τη Βόρεια Μακεδονία, που βρίσκεται στο Β - ΒΑ άκρο της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς, το μέγιστο υψόμετρο είναι 1.845 m. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του ορεινού όγκου είναι το εντονότατο ανάγλυφο εκατέρωθεν των συνόρων.
Τα δάση του όρους Κερκίνη, ή αλλιώς Μπέλλες εκτείνονται στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας με τη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία. Αναπτύσσονται έως την περιοχή του Πετριτσίου στα ανατολικά και έως την Νέα Πέλλα στα δυτικά. Διοικητικά ανήκουν στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και στις Περιφερειακές Ενότητες Σερρών και Θεσσαλονίκης, μεταξύ των Δήμων Σιντικής (κύριο τμήμα έκτασης) και Κιλκίς (δυτικό τμήμα).
Η περιοχή λόγω της αναγνωρισμένης οικολογικής αξίας της σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000. Το ελληνικό τμήμα του όρους Κερκίνη περιλαμβάνεται στην περιοχή «Λίμνη Κερκίνη - Κρούσια - Κορυφές Όρους Μπέλες, Άγκιστρο - Χαρωπό» ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης για την αξία των τύπων οικοτόπων και των ειδών φυτών και ζώων και στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας «Όρος Μπέλες», για την ορνιθοπανίδα που φιλοξενεί. Στην περιοχή του όρους Κερκίνη έχει κηρυχθεί ένα Καταφύγιο Άγριας Ζωής, με την ονομασία «Πετρίτσιο Δήμου Πετριτσίου».
Στα δάση του όρους Κερκίνη αναπτύσσονται οι ακόλουθες ζώνες βλάστησης: η ζώνη γαύρου - οστρυάς στους πρόποδες, η ζώνη των θερμόφιλων φυλλοβόλων δρυών στα χαμηλά υψόμετρα, η ζώνη της οξιάς και η ανωδασική ζώνη στα μεγαλύτερα υψόμετρα, κυρίως προς την πλευρά της ελληνο - βουλγαρικής μεθορίου. Σε υψόμετρα έως 1.000 - 1.100 m εμφανίζεται η υποζώνη γαύρου - οστρυάς που ανήκει στην παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης. Η ζώνη αυτή καλύπτεται από θαμνώνες παλιουριού και πουρναριού, καθώς και από δάση χνοώδους δρυός, γαύρου και οστρυάς. Στην ίδια ζώνη, στις βορειοανατολικές πλαγιές, αναπτύσσονται δρυοδάση και δάση καστανιάς. Τη ζώνη αυτή διαδέχεται υψομετρικά και έως τα 1.700 m η ζώνη της οξιάς. Στις βορειοανατολικές πλαγιές, κοντά στη θέση Οχυρό, εμφανίζονται μικτές συστάδες οξιάς και ελάτης. Στη ζώνη της οξιάς παρατηρούνται και εκτάσεις με πολύ πυκνή βλάστηση από φτέρες. Πάνω από τα δενδροόρια, σε υψόμετρα άνω των 1.600 m, εμφανίζονται ψευδαλπικά λιβάδια, με πιο κοινά είδη τη νανώδη άρκευθο και το μύρτιλο. Κατά μήκος των ρεμάτων αναπτύσσονται πλατάνια και σκλήθρα.
Διασχίζοντας τα δάση Κερκίνης, γίνεται αντιληπτό ότι στη περιοχή είναι μεγάλη η παρουσία βελανιδιών, ή αλλιώς δρυών. Χαρακτηριστικά είδη στα δάση είναι η πλατύφυλλη δρυς και η χνοώδης δρυς. Αρκετά κοινή είναι και η παρουσία της οξιάς, ενός μεγάλου δέντρου που μπορεί ξεπεράσει και τα 40 μέτρα σε ύψος, αλλά και της κοινής αρκεύθου, με χαρακτηριστικά τα λεπτά και μυτερά της φύλλα. Στο ελληνικό τμήμα του όρους Κερκίνη έχουν αναγνωρισθεί πολλά σημαντικά είδη (δηλαδή προστατευόμενα, σπάνια, ενδημικά ή είδη και υποείδη που αντιμετωπίζουν κινδύνους).
Το όρος Κερκίνη αποτελεί σημαντική περιοχή για αναπαραγόμενα και μεταναστευτικά αρπακτικά και δασικά είδη. Είδη τα οποία αναπαράγονται στην περιοχή καθιστώντας την σημαντική, είναι το σαΐνι και ο κραυγαετός. Άλλα σημαντικά είδη που απαντούν στην περιοχή είναι ο θαλασσαετός, ο στικταετός, ο βασιλαετός και το κιρκινέζι. Συνολικά στην περιοχή έχουν καταγραφεί περισσότερα από 30 είδη πουλιών, πολλά από τα οποία προστατεύονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Στην περιοχή του όρους Κερκίνη βρίσκουν τροφή και καταφύγιο πολλά είδη θηλαστικών. Εκτός από τα κοινά είδη όπως η αλεπού και ο ασβός, υπάρχουν λύκοι, κουνάβια, νυφίτσες και ζαρκάδια. Κοινή είναι, τέλος, η ύπαρξη διαφόρων ειδών αρουραίων, ποντικιών και νυχτερίδων.
- Λύκος (Canis lupus)
- Ζαρκάδι (Capreolus capreolus)
- Βίδρα (Lutra lutra)
- Αλεπού (Vulpes vulpes)
- Ασβός (Meles meles)
- Σαΐνι (Accipiter brevipes)
- Κραυγαετός (Aquila pomarina)
- Θαλασσαετός (Haliaeetus albicilla)
- Στικταετός (Clanga clanga)
- Βασιλαετός (Aquila heliaca)
- Κιρκινέζι (Falco naumanii)
- Σαλαμάνδρα (Salamandra salamandra)
Το όρος Μπέλες (ή Κερκίνη) προσφέρεται για πλήθος πεζοπορικών διαδρομών, μέσα από τα πυκνά δάση του ως τα ορεινότερα σημεία, ή στη λίμνη Κερκίνη που βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους προορισμούς για παρατήρηση πουλιών στη χώρα. Ενδεικτικά αναφέρονται οι πιο ενδιαφέρουσες, ενώ για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το δίκτυο μονοπατιών στο όρος Μπέλες, αλλά και στη λίμνη Κερκίνη, συνιστάται επίσκεψη στην ιστοσελίδα του Εθνικού Πάρκου και στον ακόλουθο σύνδεσμο , καθώς και επικοινωνία με τους οικείους ορειβατικούς συλλόγους και το αρμόδιο Δασαρχείο για αναλυτικότερες και ενημερωμένες πληροφορίες σχετικά με την ευρύτερη περιοχή (βλ. «Χρήσιμες Πληροφορίες»).
Όσον αφορά στις ανθρώπινες δραστηριότητες της περιοχής, κυρίαρχες είναι η κτηνοτροφία και η δασοπονία. Η κτηνοτροφία ασκείται στα ψευδαλπικά λιβάδια με πολύ λιγότερα ζώα σε σχέση με το παρελθόν. Η δασοπονία ασκείται κυρίως στα δάση της οξιάς από όπου εξάγεται τεχνική ξυλεία και στα δρυοδάση, από όπου παράγονται κυρίως καυσόξυλα.
Πριν από την επίσκεψη σας, μην παραλείψετε να διαβάσετε τις οδηγίες που αναγράφονται στους Κανόνες Καλής Συμπεριφοράς της παρούσας εφαρμογής.
- Χρήσιμα στοιχεία - Τηλέφωνα επικοινωνίας
- Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδας: 199
- Υπηρεσία Επικοινωνιών Εκτάκτου Ανάγκης: 112
- Πυροσβεστικό κλιμάκιο Σιδηροκάστρου: Τηλ. 23230 25200
- Πυροσβεστικό Κλιμάκια Άνω Ποροΐων: Τηλ. 23270 51109
- Δασαρχείο Σιδηροκάστρου: Τηλ. 2323025550 / 22383, Email: das-sid@damt.gov.gr
- ΟΦΥΠΕΚΑ / Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας: Τηλ. 23270 28004, Email: info@kerkini.gr, ιστότοπος
- Ελληνικός Ορειβατικός και Περιβαλλοντικός Σύλλογος Μπέλες: Τηλ. 23270 22001
- Ορειβατικός Σύλλογος Κιλκίς: Τηλ. 6932260807
