Δάση Άγκιστρου – Όρβηλου
Τα όρη Άγκιστρο και Όρβηλος και τα πλούσια δάση τους, ξεχωρίζουν για τα σπάνια φυτά και τη μεγάλη ποικιλότητα ζώων που φιλοξενούν και αποτελούν έναν σχετικά ανεξερεύνητο τόπο αναψυχής και δραστηριοτήτων για τον επισκέπτη. Πρόκειται για δύο ορεινούς όγκους της Μακεδονίας με ψηλές κορυφές που καλύπτονται από πυκνές δασικές εκτάσεις, με οξιές και βελανιδιές να κυριαρχούν καθώς και εκτεταμένα υποαλπικά λιβάδια. Το όρος Όρβηλος, λόγω της πυκνής πλούσιας βλάστησης και της δύσκολης πρόσβασης, προσφέρει μοναδικά μονοπάτια πεζοπορίας και άλλων αθλητικών δραστηριοτήτων.
Τα όρη Άγκιστρο και Όρβηλος ανήκουν διοικητικά στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και βρίσκονται στον Δήμο Σιντικής της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Δυτικά, το δάσος του όρους Αγκίστρου ενώνεται με τα δάση της λίμνης Κερκίνης και του όρους Μπέλλες, σχηματίζοντας το οχυρό Ρούπελ και εκτείνεται προς τα ανατολικά περνώντας από το χωριό Άγκιστρο για να καταλήξει στις δασικές εκτάσεις του Όρβηλου, πλησίον της κορυφής του Τσολιάς.
Η ευρύτερη περιοχή της λίμνης Κερκίνης έχει χαρακτηρισθεί από το 2006 ως Εθνικό Πάρκο, ενώ η λίμνη είναι ένας από τους δέκα υγροτόπους της χώρας που έχουν ενταχθεί στον Κατάλογο των Υγροτόπων Διεθνούς Σημασίας της Σύμβασης Ραμσάρ. Τα όρη Άγκιστρο και Όρβηλος, καθώς και η ευρύτερη περιοχή τους, λόγω της αναγνωρισμένης οικολογικής της αξίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000 με δύο περιοχές, «Λίμνη Κερκίνη - Κρούσσια - Κορυφές Όρους Μπελλές, Άγγιστρο - Χαρωπό» και «Κορυφές Όρους Όρβηλος», οι οποίες προστατεύονται ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης για την αξία των τύπων οικοτόπων και των φυτών και ζώων που φιλοξενούν. Στην περιοχή του όρους Αγκίστρου έχει ανακηρυχθεί ένα Καταφύγιο Άγριας Ζωής, με την ονομασία «Λιβαδίτσα - Ρούπελ Δήμου Σιδηροκάστρου».
Τα δάση του Άγκιστρου και του Όρβηλου ανήκουν στη ζώνη των δρυοδασών, με την πλατύφυλλη και τη χνοώδη δρυ να κυριαρχούν. Το κλίμα της ζώνης διατηρεί τον μεσογειακό χαρακτήρα, με υψηλότερες βροχοπτώσεις το φθινόπωρο, τον χειμώνα και την άνοιξη και χιονοπτώσεις τον χειμώνα. Τα δάση αυτά προτιμούν τα χαμηλά και μεσαία υψόμετρα και είναι ανθεκτικά σε ψυχρά κλίματα. Στα όρη Άγκιστρο και Όρβηλος, σχηματίζονται, επίσης, δάση όπου κυριαρχούν η υβριδογενής ελάτη ενώ σε μεγαλύτερα υψόμετρα διακρίνονται διάσπαρτα ρόμπολα. Στην περιοχή μπορεί να συναντήσει κανείς δασικές εκτάσεις με οξιά, οστρυά και μαύρη πεύκη.
Η πλατύφυλλη και η χνοώδης δρυς κυριαρχούν στα δάση Άγκιστρου - Όρβηλου, Αρκετά κοινή είναι και η παρουσία της οστρυάς, είδος που κατανέμεται στη Νότια Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο, συνήθως φτάνοντας ως τα 24 μέτρα σε ύψος. Χαρακτηριστική είναι και η εικόνα του παλιουριού με τα κίτρινα άνθη. Στα λιβάδια και τα βράχια φύονται πολλά σπάνια και σημαντικά είδη φυτών, όπως δίανθοι, φριτιλάριες, κενταύριες, καμπανούλες, βιόλες, κολχικά, κρόκοι, ίριδες, αγριοτριανταφυλλιές, αγριοπασχαλιές, ορχιδέες κ.ά.
- Ρόμπολο, λευκόδερμη πεύκη (Pinus heldreichii)
- Υβριδογενής ελάτη (Abies borisii regis)
- Μαύρη πεύκη (Pinus nigra)
- Πλατύφυλλη δρυς (Quercus frainetto)
- Χνοώδης δρυς (Quercus pubescens)
- Οστρυά (Ostrya carpinifolia)
- Παλιούρι (Paliurus spina-christi)
- Γλαδίολος ο ελοχαρής (Gladiolus palustris)
- Δακτυλόριζα (Dactylorhiza kalopissii subsp. kalopissii)
Στα δάση Άγκιστρου - Όρβηλου συναντά κανείς μια ποικιλία από μεγάλα θηλαστικά όπως η καφέ αρκούδα, ο λύκος και το ζαρκάδι. Παρούσες είναι και βίδρες, οι οποίες περνούν αρκετό από το χρόνο τους στη ξηρά, παρόλο που τρέφονται κυρίως με ψάρια και άλλα υδρόβια είδη (π.χ. βατράχια και νερόφιδα). Τα ερπετά και τα αμφίβια παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία ειδών όπως χελώνες, κονάκια, τυφλίτες, αμμόσαυρες, πρασινόσαυρες, τοιχογουστέρες, σαύρες του Ταύρου, λαφιάτες, σαπίτες, νερόφιδα, σαΐτες, αγιόφιδα, λαφιάτες, σπιτόφιδα, οχιές, σαλαμάνδρες, ανατολικοί χτενοτρίτωνες, φρύνοι, πρασινόφρυνοι, κιτρινομπομπίνες, δεντροβάτραχοι, βαλκανοβάτραχοι και σβελτοβάτραχοι. Αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία του ελαφοκάνθαρου, ενός από τα μεγαλύτερα σκαθάρια στην Ευρώπη.
Η ορνιθοπανίδα της περιοχής παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον κυρίως στο όρος Όρβηλος, στις κορυφές και στα αλπικά λιβάδια, καθώς εδώ η ανθρώπινη παρέμβαση είναι μικρή. Όσον αφορά τα αρπακτικά, συναντά κανείς χρυσαετούς, γερακαετούς, φιδαετούς, σφηκιάρηδες, γερακίνες, ξεφτέρια, διπλοσάινα, πετρίτες, βραχοκιρκίνεζα και δεντρογέρακα. Συχνά εμφανίζονται μαυροπελαργοί, όρνια και πετροπέρδικες. Το όρος Όρβηλος είναι το δυτικότερο σημείο της Ελλάδας που ζει ο καρυοθραύστης.
- Καφέ αρκούδα (Ursus arctos)
- Λύκος (Canis lupus)
- Βίδρα (Lutra lutra)
- Αλεπού (Vulpes vulpes)
- Αγιόχοιρος (Sus scrofa)
- Χρυσαετός (Aquila chrysaetos)
- Γερακαετός (Aquila pennata)
- Φιδαετός (Circaetus gallicus)
- Σφηκιάρης (Pernis apivorus)
- Γερακίνα (Buteo buteo)
- Ξεφτέρι (Accipiter nisus)
- Διπλοσάινο (Accipiter gentilis)
- Πετρίτης (Falco peregrinus)
- Δεντρογέρακο (Falco subbuteo)
- Βραχοκιρκίνεζο (Falco tinnunculus)
- Πετροπέρδικα (Alecotris graeca)
- Μαύρος πελαργός (Ciconia nigra)
- Καρυοθραύστης (Nucifraga caryocatactes)
- Λαφιάτης (Elaphe quatuorlineata)
- Σπιτόφιδο (Zamenis situla)
- Οχιά (Vipera ammodytes)
- Σαΐτα (Platyceps najadum)
- Αμμόσαυρα (Lacerta agilis)
- Ελληνική χελώνα (Testudo graeca)
- Σαλαμάνδρα (Salamandra salamandra)
- Πράσινος φρύνος (Bufotes viridis)
- Αλπικός χτενοτρίτωνας (Ichthyosaura alpestris)
- Κιτρινομπομπίνα (Bombina variegata)
- Δενδροβάτραχος (Hyla arborea)
- Ελαφοκάνθαρος (Lucanus cervus)
Το Άγκιστρο και ο Όρβηλος προσφέρονται για μεγάλο πλήθος εξορμήσεων και διαδρομών. Ενδεικτικά παρουσιάζονται οι κυριότερες, ενώ λόγω της μεταβαλλόμενης φύσης του βουνού και των μονοπατιών, συνιστάται επικοινωνία με τους ορειβατικούς συλλόγους και το αρμόδιο Δασαρχείο για αναλυτικότερες και ενημερωμένες πληροφορίες πριν την επίσκεψη (βλ. «Χρήσιμες Πληροφορίες»).
Τα δάση επηρεάζονται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, οι οποίες δύναται να υποβαθμίσουν το φυσικό περιβάλλον των περιοχών. Κοντά στο χωριό Άγκιστρο βρίσκονται θερμές ιαματικές πηγές, με νερά τα οποία θεωρούνται ιδανικά για ρευματοπάθειες, δισκοπάθειες και μυαλγίες. H περιοχή κατακλύζεται από κόσμο, καθώς ο ιαματικός τουρισμός γίνεται ολοένα και πιο ελκυστικός σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Πριν από την επίσκεψη σας, μην παραλείψετε να διαβάσετε τις οδηγίες που αναγράφονται στους Κανόνες Καλής Συμπεριφοράς της παρούσας εφαρμογής.
- Χρήσιμοι σύνδεσμοι - Στοιχεία επικοινωνίας:
- Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδας: 199
- Υπηρεσία Επικοινωνιών Εκτάκτου Ανάγκης: 112
- Πυροσβεστική Υπηρεσία Σερρών: Τηλ. 2321 098910
- Δασαρχείο Σιδηροκάστρου: Τηλ. 2323025550 / 22383, Email: das-sid@damt.gov.gr
- Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Σερρών: Τηλ. 23210 53790, Email: serron@hotmail.com
- Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καβάλας: Τηλ. 251 3007492, ιστότοπος