Το εντυπωσιακό δάσος της Στροφυλιάς αποτελεί το πιο εκτεταμμένο δάσος κουκουναριάς της Ελλάδας και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Καταλαμβάνει 22.000 στρέμματα κατά μήκος των βορειοδυτικών ακτών της Πελοποννήσου και αποτελεί τμήμα του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς, το οποίο εκτείνεται από τον Πατραϊκό κόλπο και το ακρωτήριο Άραξος στα βόρεια έως τα Λεχαινά και λίγο πριν την Κυλλήνη στα νότια. Στην έκταση της προστατευόμενης περιοχής, εκτός από το δάσος της Στροφυλιάς, περιλαμβάνονται τα Μαύρα Βουνά, οι διαδοχικές λιμνοθάλασσες Άραξος, Πρόκοπος και Κοτύχι, η Αλυκή Λεχαινών, το έλος της Λάμιας, αλλά και εποχικά πλημμυριζόμενες εκτάσεις, καθώς και η παράκτια ζώνη με τις εκτεταμένες θίνες της ακτής.

• Τμήμα της περιοχής είναι χαρακτηρισμένο Καταφύγια Άγριας Ζωής: «Βιότοπος Δάσους Στροφυλιάς - Λίμνης Προκόπου - Λάμιας Δήμου Λαρισσού».

• Από το 1975, το δάσος της Στροφυλιάς, μαζί με το έλος Λάμια και τις λιμνοθάλασσες Κοτύχι και Πρόκοπος, αποτελούν έναν από τους Υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας της Σύμβασης Ραμσάρ.
• Το 1998 πέντε επιμέρους περιοχές εντάχθηκαν στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura Ειδικότερα, οι περιοχές «Λιμνοθάλασσα Καλογριάς, Δάσος Στροφυλιάς και Έλος Λάμιας, Άραξος» και «Παράκτια θαλάσσια Ζώνη έως Τούμπι - Καλογριά» προστατεύονται ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης για την αξία των τύπων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας, ενώ οι περιοχές «Υγρότοποι Καλογριάς - Λάμιας και Δάσος Στροφυλιάς» για την αξία σε είδη ορνιθοπανίδας (Ζώνη Ειδικής Προστασίας).
• Το 2002 η περιοχή «Βιότοπος Δάσους Στροφυλιάς - Λίμνης Προκόπου - Λάμιας Δήμου Λαρισσού» χαρακτηρίστηκε ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε ο αρμόδιος για την προστασία της περιοχής Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς.

• Το 2009 η ευρύτερη περιοχή θεσμοθετήθηκε το 2009 ως εθνικό πάρκο, με την ονομασία Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς.

• Σήμερα, υπεύθυνος για την προστασία και διαχείριση είναι ο ΟΦΥΠΕΚΑ/Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Πελοποννήσου.

Στο δάσος της Στροφυλιάς κυριαρχούν τρία είδη δέντρων: η χαλέπιος πεύκη που καταλαμβάνει τη μεγαλύτερη έκταση και αναπτύσσεται αμιγής κυρίως κατά μήκος της παραλίας, η κουκουναριά που προστατεύεται πίσω της από τους ανέμους και τη θάλασσα και η ήμερη βελανιδιά που αναπτύσσεται σε πολύ μικρή έκταση, μάρτυρας των εκτεταμένων άλλοτε δασών που κάλυπταν τη Δυτική Αχαΐα.

Παρότι η κουκουναριά δεν είναι το κυρίαρχο είδος, πρωταγωνιστεί με την εντυπωσιακή ομπρελοειδή κόμη της. Αναπτύσσεται αμιγής στο ανατολικό τμήμα, αλλά και σε μίξη με τη χαλέπιο πεύκη ή την ήμερη βελανιδιά σε διάφορες θέσεις. Τα πανύψηλα δένδρα της, ηλικίας 100 - 200 ετών, οργανώνουν ένα παράκτιο δάσος πρωτόγνωρης ομορφιάς. Η κουκουναριά ανήκει στα μεσογειακά κωνοφόρα. Τα δάση των μεσογειακών κωνοφόρων έχουν ανέκαθεν αποτελέσει τόπο ζωής και ανάπτυξης πολιτισμών, ενώ διατηρούνται σε σχετικά καλή κατάσταση παρά τις πιέσεις που δέχονται λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων.

Στο δάσος της Στροφυλιάς, η κουκουναριά, η χαλέπιος πεύκη και η ήμερη βελανιδιά είναι τα κυρίαρχα είδη, ενώ γκορτσιές, θαμνόκεδρα, πουρνάρια, σχίνα, κοκκορεβυθιές, μυρτιές, αλλά και πανέμορφα αγριολούλουδα επιτείνουν τη μαγεία του. Στα ξέφωτα και στα υγρά λιβάδια αναπτύσσονται αρμυρίκια, βούρλα και αρμυρήθρες, ενώ στα ρυάκια και κατά μήκος των καναλιών χαρακτηριστικά είδη είναι το αγριοκάλαμο, το ψαθί, ο φράξος, η φτελιά, η λυγαριά. Σπάνια και ενδημικά είδη φυτρώνουν στις όχθες των καναλιών της Στροφυλιάς, όπως η ορφύς του Σπρούνερ, αλλά και στους βράχους των ασβεστολιθικών λόφων, όπως η κενταύρια του Νιεδέρι, το κολχικό και η πετροραγία.

Στο δάσος βρίσκουν ιδανικό καταφύγιο ασβοί, αλεπούδες, νυφίτσες και δενδροποντικοί, χελώνες, σαύρες και φίδια, αμφίβια όπως ο σπάνιος πηλοβάτης, πουλιά όπως ο συκοφάγος, η κίσσα, η παπαδίτσα, το γιδοβύζι, ο κούκος, ο μπούφος, ο χουχουριστές, αλλά και ασπόνδυλα, όπως οι αμέτρητες λιβελούλες και πεταλούδες. Στο Εθνικό Πάρκο έχουν καταγραφεί και απειλούμενα είδη, όπως το τσακάλι και η βίδρα. Τα πουλιά που φωλιάζουν, ξεχειμωνιάζουν ή σταθμεύουν στην περιοχή κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης αγγίζουν τα 263 είδη, μεταξύ των οποίων η βαλτόπαπια, το μαυροκιρκίνεζο και η λιμόζα που συγκαταλέγονται στα παγκοσμίως απειλούμενα είδη. Στα 24 είδη ερπετών που έχουν έως σήμερα καταγραφεί περιλαμβάνονται το σπιτόφιδο και ο λαφιάτης που προστατεύονται ως είδη Κοινοτικού ενδιαφέροντος, οι ενδημικές σαύρες του Μοριά και το κονάκι του Ιονίου, αλλά και η απειλούμενη θαλάσσια χελώνα Caretta caretta. Τα αμφίβια αντιπροσωπεύουν συνολικά 8 είδη (κοινός τρίτωνας, δενδροβάτραχος, πράσινος φρύνος, χωματόφρυνος, βάτραχος της Ηπείρου, βαλκανοβάτραχος, πηδοβάτραχος, πηλοβάτης).

Κύριες απειλές στο δάσος της Στροφυλιάς είναι η επέκταση των καλλιεργειών και η ρύπανση που προκαλείται από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων και λιπασμάτων, η υπερβολική βόσκηση (κυρίως από βοοειδή), η ανεξέλεγκτη και παράνομη κίνηση οχημάτων στην παράκτια ζώνη και η άναρχη τουριστική ανάπτυξη, το παράνομο κυνήγι κ.ά.

Πριν από την επίσκεψη σας, μην παραλείψετε να διαβάσετε τις οδηγίες που αναγράφονται στους Κανόνες Καλής Συμπεριφοράς της παρούσας εφαρμογής.

Χρήσιμοι σύνδεσμοι - Στοιχεία επικοινωνίας:

• Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδας: 199
• Υπηρεσία Επικοινωνιών Εκτάκτου Ανάγκης: 112
• Δασαρχείο Πατρών: 2610 311824, daspatras@apd-depin.gov.gr
• Δασαρχείο Αμαλιάδας: 26220 28967, dasamal@4941.syzefxis.gov.gr
• ΟΦΥΠΕΚΑ/Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Πελοποννήσου: ιστότοπος, fdks@otenet.gr, 26930 31939
• Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας: ιστότοπος, 2610 276143, 2610 223363, 6eba@culture.gr
• Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας: ιστότοπος, 26240 22529, 26240 23753, efahle@culture.gr