Δάση Ορέων Βάλτου
Τα βουνά του Βάλτου εκτείνονται στο πέρασμα από την δυτική Ελλάδα, την Ήπειρο και την Ακαρνανία προς τον ποταμό Αχελώο και τα Άγραφα. Η περιοχή περιλαμβάνει τμήμα του Αχελώου που περιβάλλεται από παρόχθιο δάσος. Οι κύριες ανθρώπινες δραστηριότητες είναι οι κτηνοτροφία και η γεωργία. Στην περιοχή βρίσκεται και το υδροηλεκτρικό φράγμα της Συκιάς.
Οι μεγάλες δασικές εκτάσεις καλύπτονται κυρίως από βελανιδιές και φιλοξενούν μεγάλο εύρος από σπάνια είδη ορνιθοπανίδας, όπως όρνια, χρυσαετούς και βασιλαετούς. Η υψηλότερη κορυφή των ορέων φτάνει περίπου μέχρι τα 1.850 μέτρα. Τα δάση στεφανώνουν τον Αμβρακικό κόλπο και ενδείκνυνται τόσο για ορεινές όσο και για θαλάσσιες δραστηριότητες φύσης.
Τα Όρη Βάλτου είναι οροσειρά της Δυτικής Ελλάδας και βρίσκονται μεταξύ των Περιφερειακών Ενοτήτων Άρτας και Αιτωλοακαρνανίας των Περιφερειών Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας. Τα δάση τους εκτείνονται εντός των Δήμων Γεωργίου Καραϊσκάκη, Κεντρικών Τζουμέρκων και Αμφιλοχίας.
Από τη σύνδεση με τα δάση των Τζουμέρκων στα βόρεια ως την Τεχνητή Λίμνη Καστρακίου στα νότια, και από τον Αμβρακικό Κόλπο στα δυτικά ως τον ποταμό Αχελώο και την Τεχνητή Λίμνη Κρεμαστών στα ανατολικά, τα δάση των Ορέων Βάλτου αποτελούν υψηλής οικολογικής και αισθητικής αξίας τόπο. Η υψηλότερη κορυφή της οροσειράς είναι οι Αετοί, έχει υψόμετρο 1.850 μ. και βρίσκεται εντός του νομού Άρτας.
Οι κυριότεροι οικισμοί – χωριά που εκτείνονται περιμετρικά και εντός των δασών είναι η Σκουλικαριά, ο Θύαμος, η Χελώνα, ο Εμπεσός, το Αστροχώρι, η Άνω Καλεντίνη, το Περδικάκι, το Σαρακέσι, τα Βρουβιανά, οι Κερασιές, το Δροσερό και το Πατιόπουλο.
Η βιοποικιλότητα και η οικολογική αξία που χαρακτηρίζει τα δάση των Ορέων Βάλτου είναι υψηλή. Τμήμα της περιοχής αποτελεί μέρος του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Αμβρακικού το οποίο θεσμοθετήθηκε το 2008.
Eντάσσεται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000 με τον κωδικό GR2 110006 «Κοιλάδα Αχελώου και Όρη Βάλτου» και χαρακτηρίζεται ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ελλάδας (IBAs - Important Bird Areas) με τον κωδικό GR 088 «Όρη Βάλτου».
Επιπλέον, οι περιοχές «Ιερά Μονή Ρουβέλιστας Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη», «Κλειδιού - Σκουλικαριάς "Γαβρόγου" και "Τσούμενου" Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη», «Ι.Μ. Ρέθα και Ι.Μ. Λόγγος Δήμων Αμφιλοχίας, Μενιδίου, Ινάχου» και «Κανάλα (Βάλτου)» είναι κηρυγμένες ως Καταφύγια Άγριας Ζωής.
Στα Όρη Βάλτου, εκτεταμένη είναι η παρουσία φυλλοβόλων πλατύφυλλων δασών που αποτελούνται από δρύες, με κυρίαρχη την παρουσία της πλατύφυλλης δρυός.
Τα δρυοδάση καλύπτουν σχεδόν το 50% του συνόλου των δασών της Ελλάδας και έχουν μεγάλη οικολογική αξία, καθώς φιλοξενούν μεγάλο εύρος από είδη χλωρίδας και πανίδας. Αποτελούν ενδιαίτημα για πολλά είδη δέντρων, θάμνων, ποών, γράστεων, λειχήνων, βρυών και μυκήτων, για μικρά και μεγάλα θηλαστικά, για πολλά πτηνά αλλά και για ερπετά και ασπόνδυλα. Έχουν επίσης σημαντικό οικονομικό, αισθητικό, υδρολογικό και πολιτιστικό ρόλο.
Τα δάση της πλατύφυλλης δρυός, συγκεκριμένα, εμφανίζουν την υψηλότερη βιοποικιλότητα από όλα τα άλλα δάση της Ελλάδας, αποτελώντας ενδιαίτημα για διάφορα ζώα όπως αρκούδες, λύκου, ζαρκάδια και αγριογούρουνα. Η πλατύφυλλη δρυς είναι το πιο πολύτιμο είδος δρυός της Ελλάδας, καθώς καταλαμβάνει μεγάλη έκταση και το ξύλο της χρησιμοποιείται ως καυσόξυλο και κυρίως ως ξύλο κατασκευών και επιπλοποιίας.
Τα δάση των Ορέων Βάλτου χαρακτηρίζονται από μεγάλες εκτάσεις πλατύφυλλης δρυός. Άλλα είδη που συναντώνται στην περιοχή περιλαμβάνουν το σκλήθρο, το νερόφραξο και την καστανιά.
- Πλατύφυλλη δρυς (Quercus frainetto)
- Σκλήθρο (Alnus glutinosa)
- Νερόφραξος (Fraxinus angustifolia)
- Καστανιά (Castanea sativa)
Τα δάση των Ορέων Βάλτου αποτελούν καταφύγιο για ποικιλία ειδών πανίδας, με ιδιαίτερη σημαντικότητα για την ορνιθοπανίδα. Κοντά στα 60 είδη ορνιθοπανίδας τα οποία περιλαμβάνονται στο Άρθρο 4 της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ έχουν καταγραφεί στην περιοχή.
Αρπακτικά όπως ο χρυσαετός, το όρνιο, ο μπούφος, η γερακίνα και ο πετρίτης έχουν μόνιμη παρουσία στην ευρύτερη περιοχή, όπως και ο λευκονώτης δρυοκολάπτης, ο μαύρος δρυοκολάπτης και η δεντροσταρήθρα. Είδη που διαχειμάζουν στην περιοχή περιλαμβάνουν τον βασιλαετό, τον χιονοκότσυφα, το μπεκατσίνι, την κοκκινοκαλιακούδα και την καλημάνα.
Μερικά πτηνά, όπως η ωχροκελάδα, το λευκοχελίδονο, το σταβλοχελίδονο, ο σφηκιάρης, το τρυγόνι και ο αετομάχος, επισκέπτονται την περιοχή κατά την αναπαραγωγική περίοδο.
- Χρυσαετός (Aquila chrysaetos)
- Βασιλαετός (Aquila heliaca)
- Όρνιο (Gyps fulvus)
- Μπούφος (Bubo bubo)
- Γερακίνα (Buteo buteo)
- Πετρίτης (Falco peregrinus)
- Λευκονώτης δρυοκολάπτης (Dendrocopos leucotos)
- Μαύρος δρυοκολάπτης (Dryocopus martius)
- Δεντροσταρήθρα (Lullula arborea)
- Χιονοκότσυφας (Turdus torquatus)
- Μπεκατσίνι (Gallinago gallinago)
- Κοκκινοκαλιακούδα (Pyrrhocorax pyrrhocorax)
- Καλημάνα (Vanellus vanellus)
- Αετομάχος (Lanius collurio)
- Ωχροκελάδα (Anthus campestris)
- Λευκοχελίδονο (Delichon urbicum)
- Σταβλοχελίδονο (Hirundo rustica)
- Σφηκιάρης (Pernis apivorus)
- Τρυγόνι (Streptopelia turtur)
Τα όρη Βάλτου και τα δάση τους προσφέρονται για πλήθος εξορμήσεων και διαδρομών. Λόγω της μεταβαλλόμενης φύσης του βουνού και των μονοπατιών, συνιστάται ο επισκέπτης να συμβουλευθεί την ιστοσελίδα ή/και να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τους ορειβατικούς συλλόγους ή/και το αρμόδιο Δασαρχείο της περιοχής. (βλ. ενότητα «Χρήσιμες Πληροφορίες»)
Οι κυριότερες πιέσεις και απειλές για τα δάση των Ορέων Βάλτου αφορούν στην εντατική γεωργική δραστηριότητα, στην χρήση βιοκτόνων και φυτοφαρμάκων, στην απόρριψη αποβλήτων και σε επίπεδο ειδών, στην όχληση από θορύβους.
Πριν από την επίσκεψη σας, μην παραλείψετε να διαβάσετε τις οδηγίες που αναγράφονται στους Κανόνες Καλής Συμπεριφοράς της παρούσας εφαρμογής.
- Χρήσιμοι σύνδεσμοι – στοιχεία επικοινωνίας:
- Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδας: 199
- Υπηρεσία Επικοινωνιών Εκτάκτου Ανάγκης: 112
- Δασαρχείο Αμφιλοχίας: 26420 22220
- Διεύθυνση Δασών Άρτας: 26810 22939
- Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Πρέβεζας: 26821 02004, eosprevezas@yahoo.gr, ιστότοπος
- Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Άρτας: ιστότοπος, 26810 28030, eosartas1988@gmail.com