Δάση Αγίου Όρους (Άθως)
Τα δάση του Αγίου Όρους καλύπτουν σχεδόν ολόκληρη την χερσόνησό του, με κυρίαρχα είδη τις κουκουναριές, τις καστανιές και τα πεύκα. Είναι ιδιαίτερης αισθητικής και οικολογικής αξίας, καθώς φιλοξενούν μεγάλο αριθμό φυτών και ζώων. Εξίσου σημαντική είναι και η αξία τους ως τόπος αναψυχής για τους πιστούς και τους μοναχούς του Αγίου Όρους.
Η χερσόνησος του Αγίου Όρους (Άθω),είναι η ανατολική χερσόνησος της Χαλκιδικής και τα δάση της εκτείνονται κατά μήκος ολόκληρης της χερσονήσου, από τα βόρεια όρια με τον Δήμο Αριστοτέλη ως το νοτιότερο τμήμα της.
Από τη Μονή Εσφιγμένου στα βορειοανατολικά ως τα Καρούλια και τα Κεράσια στα νοτιοδυτικά, με την κορυφή του Άθου πλησίον της Μονής Αγίου Παύλου, τα δάση του Αγίου Όρους αποτελούν σημαντικότατο αισθητικά και οικολογικά τόπο.
Λόγω της αναγνωρισμένης οικολογικής αξίας της σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η ευρύτερη περιοχή της χερσονήσου του Αγίου Όρους έχει ενταχθεί στο οικολογικό Δίκτυο Natura 2000 και εκπροσωπείται από τις περιοχές «Χερσόνησος Άθως» και «Θαλάσσια Ζώνη Χερσονήσου Άθωνα» για την αξία των τύπων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας, όπως και από την περιοχή «Θαλάσσια Ζώνη Ανατολικά και Νότια Χερσονήσου Άθωνα» για την αξία σε είδη ορνιθοπανίδας.
Όλη η χερσόνησος από το 1988 συγκαταλέγεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Στο Άγιο Όρος κυριαρχούν δέντρα όπως οι δρύες, οι καστανιές και η χαλέπιος πεύκη.
Οι δρύες και οι καστανιές ανήκουν στην ανωμεσογειακή - υποηπειρωτική ζώνη βλάστησης που χαρακτηρίζεται από φυλλοβόλα πλατύφυλλα δάση. Τα δρυοδάση καλύπτουν σχεδόν το 50% του συνόλου των δασών της Ελλάδας και έχουν μεγάλη οικολογική αξία, καθώς φιλοξενούν μεγάλο εύρος από είδη χλωρίδας και πανίδας.
Η χαλέπιος πεύκη αναπτύσσεται στη μεσογειακή ζώνη βλάστησης, συγκεκριμένα στα δάση μεσογειακών κωνοφόρων. Παρά τις ανθρωπογενείς πιέσεις που δέχονται, τα δάση αυτά διατηρούνται σε σχετικά καλή κατάσταση.
Στο Άγιο Όρος, εντοπίζονται μεγάλες εκτάσεις καστανιάς, βελανιδιάς και πεύκης. Οι βελανιδιές, ή αλλιώς δρύες, διακρίνονται από τις καστανιές μεταξύ των άλλων από το φύλλωμα τους. Σε αρκετά είδη βελανιδιάς τα φύλλα φέρουν τριγωνοειδής λοβούς στις πλευρές τους, κάτι το οποίο δεν παρατηρείται στην καστανιά. Περπατώντας στη περιοχή θα παρατηρήσει κανείς και δέντρα χαλεπίου πεύκης, η οποία χρησιμοποιείται από αρχαίες εποχές για το ρετσίνι της, το οποίο αξιοποιείται για τη παραγωγή ρετσίνας.
Στα δάση του Αγίου Όρους ζει ένα μεγάλο εύρος από είδη πανίδας. Χαρακτηριστική είναι η παρουσία του τσακαλιού, ενός είδους σπάνιου και απειλούμενου σε εθνικό επίπεδο. Πρόκειται για παμφάγο ζώο το οποίο στην Ελλάδα φαίνεται ότι προτιμά να τρέφεται κυρίως με υπολείμματα κτηνοτροφίας και φρούτα. Παρατηρείται συνήθως κοντά σε καλλιέργειες, θαμνότοπους και υγροτόπους με πυκνή βλάστηση. Απειλείται κυρίως από αλλαγές στις χρήσεις της Γης, οι οποίες έχουν περιορίσει τις τελευταίες δεκαετίες το διαθέσιμο περιβάλλον διατροφής και αναπαραγωγής του.
Οι μύκητες δεν ανήκουν ούτε στα φυτά, ούτε στα ζώα. Έχουν όμως πολύ σημαντικό οικολογικό ρόλο, καθώς αποσυνθέτουν τα νεκρά σώματα των ζώων και των φυτών. Βρίσκονται παράλληλα στο διαιτολόγιο για διάφορα ζωικά είδη. Το σώμα τους αποτελείται από υφές, που φαίνονται ως άσπρες κλωστές συνήθως σε υγρό έδαφος ή ξύλο. Το γνωστό μανιτάρι είναι το όργανο του μύκητα που παράγει σπόρια για αναπαραγωγή.
Τα παρθένα δάση του Αγίου Όρους προσφέρονται για μοναδικές πεζοπορικές διαδρομές μέσα από πληθώρα μονοπατιών (μέσης και αυξημένης δυσκολίας) και καλντεριμιών, που συνδυάζουν το φυσικό, θρησκευτικό, παραδοσιακό και αρχιτεκτονικό στοιχείο. Τα μονοπάτια είναι σηματοδοτημένα με πινακίδες προς κάθε κατεύθυνση (σκήτες, κελιά, δάση), στο μεγαλύτερο μέρος, και περνούν μέσα από μικρούς καταρράκτες, κρήνες και κατάφυτες εκτάσεις. Λόγω της μεταβαλλόμενης φύσης του βουνού και των μονοπατιών, συνιστάται ο επισκέπτης να συμβουλευθεί την ιστοσελίδα ή/και να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τις Ιερές Μονές της περιοχής. Οι περισσότερες πληροφορίες μπορούν να ανακτηθούν με την επίσκεψη στις Μονές και την προφορική επικοινωνία με τους μοναχούς. (βλ. ενότητα «Χρήσιμες Πληροφορίες» παρούσας εφαρμογής).
Τα δάση επηρεάζονται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως οι πυρκαγιές, οι οποίες δύναται να υποβαθμίσουν το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Για το λόγο αυτό, λαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα διαχείρισης και προστασίας, που καθορίζονται στο θεσμικό καθεστώς προστασίας της περιοχής.
Πριν από την επίσκεψη σας, μην παραλείψετε να διαβάσετε τις οδηγίες που αναγράφονται στους Κανόνες Καλής Συμπεριφοράς της παρούσας εφαρμογής.
Το Άγιο Όρος και η ευρύτερη περιοχή που βρίσκεται υπό την δικαιοδοσία του είναι επισκέψιμη μόνο από άτομα ανδρικού φύλου, όπως υπαγορεύει η θρησκευτική υπόσταση του τόπου.
