Δάση Βιτσίου

Δάση Βιτσίου

Το Βίτσι (ή Βέρνο), με την ομώνυμη κορυφή του «Βίτσι» στα 2.128 μ. και τα πυκνά δάση του, κυρίως οξιάς και δρυός, που εκτείνονται σε μεγάλη έκταση βόρεια της λίμνης Καστοριάς, είναι ένας ιδιέταιρος και εντυπωσιακός τόπος. Το μεγάλο πλήθος και η ποικιλία ζώων και φυτών που φιλοξενεί του προσδίδει την υψηλή και αναγνωρισμένη οικολογική του αξία.

Το όρος Βίτσι (ή Βέρνο) είναι βουνό της Μακεδονίας και βρίσκεται εντός της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Τα δάση του εκτείνονται εντός των Δήμων Φλώρινας, Αμυνταίου, Καστοριάς και Πρεσπών, μεταξύ των Περιφερειακών Ενοτήτων Φλώρινας και Καστοριάς.

Από τα σύνορα με την Βόρεια Μακεδονία στα Βόρεια, την τομή με τα δάση του Βαρνούντα-Τρικλαρίου στα Δυτικά, τις Λίμνες Χαιμαδίτιδα και Ζάζαρη στα Νοτιοδυτικά, τη Φλώρινα στα Ανατολικά και τα Δάση του Άσκιου στα Νότια, το όρος Βίτσι και τα δάση του θεωρούνται σημαντικότατος οικολογικός και αισθητικός τόπος για την περιοχή.

Το όρος Βίτσι, λόγω της αναγνωρισμένης οικολογικής αξίας του σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, είναι ενταγμένο στο οικολογικό δίκτυο Natura 2000. (περιοχή «Όρος Βέρνον-Κορυφή Βίτσι» - Ειδική Ζώνη Διατήρησης από το 2011, και στο Νοτιοανατολικό τμήμα «Λίμνες Χειμαδίτιδα και Ζάζαρη» – Ζώνη Ειδικής Προστασίας από το 2010 και «Λίμνες Χειμαδίτιδα-Ζάζαρη» - Ειδική Ζώνη Διατήρησης από το 2011).

Η περιοχή των λιμνών Χειμαδίτιδας και Ζάζαρης είναι ενταγμένη στο δίκτυο Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά και τη Βιοποικιλότητα (IBAs – Important Bird and Biodiversity Areas).

Τέσσερα τμήματα εντός της περιοχής είναι χαρακτηρισμένα Καταφύγια Άγριας Ζωής:

  • «Φλώρινας»
  • «Λάπανα Δήμων Καστοριάς – Κορεστίων»
  • «Φλαμπούρου Δήμου Περάσματος»
  • «Χίντσκο και Χειμαδίτιδα Δήμου Αετού και Κοινοτήτων Λεχόβου και Βαρικού»

Η οξιά που κυριαρχεί στην περιοχή ανήκει στα ψυχρόβια φυλλοβόλα πλατύφυλλα. Προτιμά μεγάλα υψόμετρα, σε κλίματα ορεινά μεσογειακά προς ηπειρωτικά και με μεγάλες περιόδους χιονοκάλυψης. Η οξιά αποτελεί ένα από τα κυριότερα δασοπονικά είδη της Ευρώπης.

Οι δρύες που έχουν επίσης έντονη παρουσία ανήκουν στην Ανωμεσογειακή – Υποηπειρωτική ζώνη βλάστης (ή αλλιώς ζώνη δρυοδασών). Η ζώνη αυτή, η οποία περιλαμβάνει κυρίως δρυοδάση αλλά και δάση καστανιάς, έχει κλίμα μεσογειακού χαρακτήρα, αλλά με υψηλότερες βροχοπτώσεις το φθινόπωρο, τον χειμώνα και την άνοιξη και χιονοπτώσεις τον χειμώνα. Τα δάση αυτά προτιμούν τα χαμηλά και μεσαία υψόμετρα και είναι ανθεκτικά σε ψυχρά κλίματα.

Τα δάση στο όρος Βίτσι χαρακτηρίζονται από μεγάλο εύρος ειδών χλωρίδας. Περπατώντας στη περιοχή, θα διαπιστώσει κανείς ότι εκτεταμένη παρουσία έχουν είδη όπως η οξιά (δασική οξιά), η οποία μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 40 μέτρα σε ύψος. Στο Βίτσι είναι αρκετά κοινές και οι βελανιδιές (πλατύφυλλη δρυς), ή αλλιώς δρύες, οι οποίες διακρίνονται από τις οξιές μεταξύ των άλλων στο φύλλωμα τους. Τόσο οι οξιές όσο και οι βελανιδιές φέρουν πλατιά φύλλα, αλλά σε αρκετά είδη βελανιδιάς σχηματίζουν τριγωνοειδής λοβούς στις πλευρές τους. Κοινή είναι και η παρουσία της φτέρης, ένα είδους φυτού που δεν φέρει άνθη, καρπούς ή σπόρους και ευδοκιμεί σε περιβάλλοντα με υψηλή υγρασία.

Στα δάση του όρους Βίτσι ζει πληθώρα από μοναδικά ζώα, αρκετά από τα οποία απειλούνται σε εθνικό επίπεδο από διάφορα φαινόμενα. Στη περιοχή εντοπίζονται μεγάλα θηλαστικά, όπως η καφέ αρκούδα, η οποία για την διατροφή και επιβίωση της συνήθως προτιμά φυλλοβόλα και κωνοφόρα δάση σε ορεινές και ημι-ορεινές περιοχές. Σημαντική είναι και η παρουσία του λύκου, ένα είδος σπάνιο στην Ελλάδα που τρέφεται κυρίως με κτηνοτροφικά ζώα και μικρότερα θηλαστικά. Ψηλά στον αέρα, πετούν μεγάλα αρπακτικά πτηνά όπως ο χρυσαετός, το άνοιγμα φτερών του οποίου συνήθως ξεπερνάει τα δύο μέτρα.

Το Βίτσι προσφέρει πλήθος διαδρομών περιήγησης στα δάση του. Λόγω της μεταβαλλόμενης φύσης του βουνού και των μονοπατιών, συνιστάται η επίσκεψη στην ιστοσελίδα ή ιστοσελίδα ή/και η τηλεφωνική επικοινωνία με τους σχετικούς ορειβατικούς συλλόγους και τα Δασαρχεία Φλώρινας και Καστοριάς  πριν την επίσκεψη. (βλ. ενότητα «Χρήσιμες Πληροφορίες» της παρούσας εφαρμογής).

Τα δάση επηρεάζονται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως η κτηνοτροφία, οι οποίες δύναται να υποβαθμίσουν το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Για το λόγο αυτό, λαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα διαχείρισης και προστασίας, που καθορίζονται στο θεσμικό καθεστώς προστασίας της περιοχής. 

Πριν από την επίσκεψη σας, μην παραλείψετε να διαβάσετε τις οδηγίες που αναγράφονται στους Κανόνες Καλής Συμπεριφοράς της παρούσας εφαρμογής.