Δάση Πηλίου

Δάση Πηλίου

Το Πήλιο απλώνεται ανατολικά του Βόλου, και η υψηλότερη κορυφή του βρίσκεται στα 1.627 μ., με την ονομασία Πουριανός Σταύρος. Τα πλούσια και πυκνά δάση του, κυρίως οξιάς, καστανιάς και βελανιδιάς, μεταμορφώνονται με τις εποχές και φτάνουν μέχρι τις γνωστές και όμορφες παραλίες του. Είναι ιδιαίτερης αισθητικής και αναγνωρισμένης οικολογικής αξίας, χάρη στην εντυπωσιακή υψομετρική κλιμάκωση και στο συνδυασμό ορεινών και θαλασσινών στοιχείων, καθώς και στον μεγάλο αριθμό φυτών και ζώων που φιλοξενούν. Εξίσου σημαντική είναι και η αξία τους ως τόπος αναψυχής.

Το Πήλιο είναι βουνό της Θεσσαλίας, δίπλα στην πόλη του Βόλου και τα δάση του εκτείνονται από τον Βόλο στα δυτικά και τις παραλίες του Αιγαίου πελάγους στα ανατολικά έως το δάσος Ιεράς Μονής Φλαμπουρίου στα βόρεια και το Νεοχώρι Μαγνησίας στα νότια. Διοικητικά ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας, μεταξύ των Δήμων Βόλου, Ρήγα Φεραίου, Ζαγοράς-Μουρεσίου και Νότιου Πηλίου.

Το Πήλιο καθώς και η ευρύτερη περιοχή του, λόγω της αναγνωρισμένης οικολογικής του αξίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, έχει ενταχθεί στο οικολογικό Δίκτυο Natura 2000 με δύο περιοχές. Ειδικότερα, η περιοχή «Όρος Πήλιο και Παράκτια Ζώνη-Σπήλαια Μαλάκι και Σκεπόνι» προστατεύεται ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης για την αξία των τύπων οικοτόπων αλλά και των φυτών και ζώων που απαντώνται στην περιοχή και η περιοχή «Όρος Πήλιο» χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας για την αξία της σε πουλιά.

Στην περιοχή του Πηλίου έχουν κηρυχθεί τρία Καταφύγια Άγριας Ζωής:

  • Δάσος Ι. Μ. Φλαμπουρίου (Κεραμιδίου)
  • Σαρακηνός, Καλιακούδα, Παναγιάς, Πουρνάρι, Ελατόρεμα Κοινότητα Μακρινίτσας
  • Αγ. Δημήτριος - Ίταμος των Δήμων Μηλετών, Αφετών, Μουρεσίου

Στη Πήλιο εμφανίζονται δύο τύποι δασών.

Ο πρώτος περιλαμβάνει τα χαμηλότερα υψόμετρα με την παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης, όπου εμφανίζονται φυλλοβόλα πλατύφυλλα δάση, με χαρακτηριστικά τα δάση δρυός (Quercus frainetto) και δάση καστανιάς (Castanea sativa).

Ο δεύτερος τύπος περιλαμβάνει  την ηπειρωτική ζώνη ψυχρόβιων φυλλοβόλων πλατύφυλλων, η οποία εμφανίζεται πάνω από παραμεσογειακή ζώνη και φτάνει ως την κορυφή. Σε αυτόν τον τύπο κυριαρχούν τα δάση οξιάς. Η οξιά αποτελεί από τα σημαντικότερα δασοπονικά είδη της Ευρώπης και έχει μεγάλη αισθητική και οικολογική αξία. Στο κέντρο του ορεινού όγκου του Πηλίου εκτείνεται πυκνό δάσος οξιάς σε άριστη κατάσταση διατήρησης.

Τέλος υπάρχουν επίσης σχηματισμοί με λεύκες (Populus tremula) και ιτιές (Salix caprea).

Το Πήλιο χαρακτηρίζεται από μία μεγάλη ποικιλία φυτών, καθώς έχουν καταγραφεί στην περιοχή περισσότερα από 500 είδη και υποείδη φυτών, όπως ο κρόκος του Βελουχιού, ο κόκκινος κρίνος και το τσάι του βουνού. Στην περιοχή έχει επίσης καταγραφεί κι ένα τοπικό ενδημικό υποείδος, η Soldanella chrysostica subsp. Pelia, ένα σπάνιο φυτό με μωβ άνθη, το οποίο εμφανίζεται σε δάση οξιάς με υψόμετρο 1100 - 1200 μ, σε θέσεις με μόνιμη υγρασία. Αυτός ο απομονωμένος πληθυσμός του Πηλίου αποτελεί το νοτιότερο όριο της εξάπλωσης του γένους στα Βαλκάνια.

Στο Πήλιο  κυκλοφορούν κυρίως μικρά άγρια θηλαστικά όπως ο ασβός, το αγριοκούνελο, ο σκίουρος καθώς και κάποια μεγαλύτερα,  όπως ο λύκος, είδος το οποίο στην Ελλάδα τρέφεται κυρίως με κτηνοτροφικά ζώα και μικρότερα θηλαστικά και χαρακτηρίζεται ως σπάνιο και απειλούμενο. Στα δάση του Πηλίου επίσης βρίσκουν καταφύγιο και πολλά πουλιά, μεταξύ  των οποίων ξεχωρίζουν τα αρπακτικά, όπως ο σπιζαετός και το χρυσογέρακο., τα οποία έχουν περιορισμένη παρουσία σε εθνικό επίπεδο και επίσης χαρακτηρίζονται ως απειλούμενα. Αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία του ελαφοκάνθαρου, ενός από τα μεγαλύτερα σκαθάρια και έντομα στην Ευρώπη,  με τα εντυπωσιακά μεγάλα κέρατα στα αρσενικά άτομα.

Το Πήλιο και τα δάση του προσφέρονται για μεγάλο πλήθος εξορμήσεων και διαδρομών. Η AnaDigit υπήρξε ο αποκλειστικός μελετητής του δικτύου πεζοποριών ολόκληρου του Πήλιου και συνέθεσε περισσότερες από 100 διαδρομές που καλύπτουν τους δήμους Βόλου, Ζαγοράς-Μουρεσίου και Νοτίου Πηλίου. Ενδεικτικά παρακάτω αναφέρονται οι πιο χαρακτηριστικές από κάθε τμήμα του Πηλίου, ενώ λόγω της μεταβαλλόμενης φύσης του βουνού και των μονοπατιών, συνιστάται ο επισκέπτης να συμβουλευθεί την ακόλουθη ιστοσελίδα ή/και να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τους ορειβατικούς συλλόγους και το αρμόδιο Δασαρχείο της περιοχής (βλ. ενότητα «Χρήσιμες Πληροφορίες» παρούσας εφαρμογής).

Τα δάση επηρεάζονται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως οι καλλιέργειες και η χρήση γης, ο οικοτουρισμός, οι υποδομές άθλησης και διασκέδασης και η ρίψη απορριμμάτων,  οι οποίες δύναται να υποβαθμίσουν το φυσικό περιβάλλον της περιοχής.

Η ανθρώπινη παρουσία είναι έντονη σε όλη την περιοχή του Πηλίου και ειδικότερα στο εύκολα προσβάσιμο νότιο τμήμα. Υπάρχουν καλλιέργειες στην περιοχή κυρίως οπωροφόρα όπως μηλιές, αχλαδιές και κερασιές, καθώς επίσης αμπέλια και ελαιώνες. Χρησιμοποιούνται και σύγχρονες μέθοδοι καλλιέργειας εξαιτίας του ιδιαίτερου ανάγλυφου της περιοχής.

Το πλούσιο περιβάλλον του Πηλίου, τα γύρω χωριά και τα επιμέρους μονοπάτια αποτελούν πόλο έλξης του φυσιολατρικού τουρισμού με αποτέλεσμα πλέον οι περισσότεροι πλέον οι παραδοσιακοί οικισμοί και οι γύρω περιοχές να δέχονται μεγάλο πλήθος επισκεπτών κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου.

Πριν από την επίσκεψη σας, μην παραλείψετε να διαβάσετε τις οδηγίες που αναγράφονται στους Κανόνες Καλής Συμπεριφοράς της παρούσας εφαρμογής. 

  • Χρήσιμοι σύνδεσμοι – στοιχεία επικοινωνίας:
  • Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδας: 199
  • Υπηρεσία Επικοινωνιών Εκτάκτου Ανάγκης: 112
  • Δασαρχείο Βόλου: 24210 39162
  • Πυροσβεστική Υπηρεσία Βόλου: 2421 076850
  • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Βόλου: ιστότοπος, 24210 25696, eosvolou@gmail.com
  • Χιονοδρομικό Κέντρο Πηλίου: ιστότοπος, 24280 73719, 24280 73702
  • Φυσιολατρικός Όμιλος Βόλου «Ο Παν»: facebook, ιστότοπος