Δάση Βαρδουσίων

Δάση Βαρδουσίων

Τα Βαρδούσια όρη βρίσκονται στο νοτιότερο άκρο της Πίνδου και η υψηλότερη κορυφή τους, ο Κόρακας, φτάνει περίπου μέχρι τα 2500 μέτρα. Οι μεγάλες εκτάσεις ελάτης και δρυών στη περιοχή έχουν υψηλή αισθητική και οικολογική αξία, καθώς παρέχουν καταφύγιο σε μεγάλο εύρος από σπάνια ζώα όπως αρκούδες, λύκους και χρυσαετούς.

Τα Βαρδούσια είναι σύμπλεγμα βουνών στη Στερεά Ελλάδα και καταλαμβάνει τμήματα των Περιφερειακών Ενοτήτων Φθιώτιδας και Φωκίδας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και Αιτωλοακαρανίας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Τα δάση τους εκτείνονται εντός των Δήμων Μακρακώμης, Ναυπακτίας, Δωρίδος, Φωκίδας και Λαμιέων.

Από τη Σπερχειάδα και την Μακρακώμη στα βόρεια ως την Τεχνητή Λίμνη του Μόρνου και τον Κορινθιακό Κόλπο στα νότια, και από τα δάση του Παναιτωλικού και της Καλιακούδας στα δυτικά μέχρι την Οίτη και τη Γκιώνα στα δυτικά, τα Βαρδούσια και τα δάση τους αποτελούν σημαντικότατο πνεύμονα πράσινου για την περιοχή.

  • Βορειοανατολικό τμήμα της δασικής έκτασης υπάγεται στα χωρικά όρια του Εθνικού Δρυμού Οίτης, ο οποίος συγκαταλέγεται στους δέκα Εθνικούς Δρυμούς της χώρας από το 1966.
  • Λόγω της αναγνωρισμένης οικολογικής αξίας τους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, τα Βαρδούσια έχουν ενταχθεί στο οικολογικό Δίκτυο Natura 2000 και εκπροσωπείται από τις περιοχές «Όρος Βαρδούσια» και «Όρη Βαρδούσια» για την αξία των τύπων οικοτόπων, των ειδών χλωρίδας και πανίδας (Ειδική Ζώνη Διατήρησης) και ορνιθοπανίδας (Ζώνη Ειδικής Προστασίας) αντίστοιχα.
  • Οκτώ (8) τμήματα της περιοχής είναι κηρυγμένα Καταφύγια Άγριας Ζωής:
    • Αγ. Θεόδωρος-Γαύρος (Γαρδικίου-Λευκάδος-Καμπίων)
    • Γουλινά (Παλαιοβράχας-Καλλιθέας-Σπερχειάδας)
    • Λευκαδιτίου (Συκέας)
    • Καναλάκια-Ψηλά Πλατάνια (Κρίκων Δαπατολάκων)
    • Μακρυά Ράχη, Δρυοδάσος Πενταγίων
    • Μοναστηριακό δάσος Ι. Μ. Βαρνακόβης (Τειχίου-Ευπαλίου)
  • Στην περιοχή απαντώνται δύο από τα εξήντα εννιά (69) Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης της χώρας, ο Αιωνόβιος Πλάτανος Μαυρολιθαρίου, στην πλατεία του χωριού Μαυρολιθάρι κάτω από τον οποίο έγινε η σύσκεψη μεταξύ Ζέρβα/Βελουχιώτη για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου και η Αιωνόβια Πουρνάρα της Καστριώτισσας, στον προαύλιο του παλαιού Μοναστηριού της Κοίμησης της Θεοτόκου.

Στα Βαρδούσια όρη κυριαρχεί η παρουσία δέντρων όπως η Κεφαλληνιακή ελάτη.

Η Κεφαλληνιακή ελάτη ανήκει στη ζώνη μεσογειακών ορεινών κωνοφόρων, η οποία εκτείνεται τόσο στην υποηπειρωτική, όσο και στην ηπειρωτική κλιματική ζώνη. Συνήθως δημιουργεί πυκνά δάση σε μίξη με είδη όπως η μαύρη πεύκη.

Τα Βαρδούσια χαρακτηρίζονται από πλούσια βιοποικιλότητα. Εκτεταμένη παρουσία στη περιοχή έχει η Κεφαλληνιακή ελάτη, ένα είδος που εντοπίζεται αποκλειστικά στην Ελλάδα. Φτάνει περίπου μέχρι τα 30 μέτρα σε ύψος και αναπτύσσεται σε υψόμετρα που μπορούν να ξεπεράσουν τα 2000 μέτρα. Παλαιότερα το ξύλο της χρησιμοποιείτο για κατασκευές, ενώ πλέον απειλείται κυρίως από πυρκαγιές. Διαβαίνοντας τα όρη θα συναντήσει κανείς και βελανιδιές, ή αλλιώς δρύες, όπως η πλατύφυλλη δρυς, η οποία εξαπλώνεται κυρίως στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

  • Κεφαλληνιακή ελάτη (Abies cephalonica)

 

  • Πλατύφυλλη δρυς (Quercus frainetto)

 

Στα Βαρδούσια όρη ζει μεγάλο εύρος από ιδιαίτερα είδη πανίδας. Στη περιοχή κυκλοφορούν μεγάλα θηλαστικά, όπως η καφέ αρκούδα, η οποία προτιμά φυλλοβόλα και κωνοφόρα δάση σε μεγάλα υψόμετρα για τη διατροφή και αναπαραγωγή της, καθώς και ο λύκος, είδη σπάνια και απειλούμενα σε εθνικό επίπεδο. Στα όρη εντοπίζονται και βίδρες (Ευρωπαϊκή ενυδρίδα), οι οποίες τρέφονται κυρίως με ψάρια και άλλα υδρόβια ζώα (π.χ. βατράχια, νερόφιδα). Αν κοιτάξει κανείς ψηλά προς τον ουρανό, μπορεί να πετύχει και κάποιο σπάνιο αρπακτικό πτηνό, όπως το χρυσαετό και το βασιλαετό, είδη που απειλούνται μεταξύ των άλλων από την κατανάλωση δηλητηριασμένων δολωμάτων, ή ζώων που έχουν τραφεί με αυτά

  • Καφέ αρκούδα (Ursus arctos)

image

  • Λύκος (Canis lupus)

image

  • Ευρωπαϊκή ενυδρίδα (Lutra lutra)

image

  • Χρυσαετός (Aquila chrysaetos)

image

  • Βασιλαετός (Aquila heliaca)

image

  • Καφέ αρκούδα (Ursus arctos)

image

  • Λύκος (Canis lupus)

image

  • Ευρωπαϊκή ενυδρίδα (Lutra lutra)

image

  • Χρυσαετός (Aquila chrysaetos)

image

  • Βασιλαετός (Aquila heliaca)

image

  • Καφέ αρκούδα (Ursus arctos)

image

  • Λύκος (Canis lupus)

image

  • Ευρωπαϊκή ενυδρίδα (Lutra lutra)

image

  • Χρυσαετός (Aquila chrysaetos)

image

  • Βασιλαετός (Aquila heliaca)

image

Τα Βαρδούσια και τα δάση τους προσφέρονται για πλήθος εξορμήσεων και διαδρομών. Ενδεικτικά, αναφέρεται η παρακάτω, ενώ λόγω της μεταβαλλόμενης φύσης του βουνού και των μονοπατιών, συνιστάται ο επισκέπτης να συμβουλευθεί την ιστοσελίδα ή/και να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον ορειβατικό σύλλογο ή/και τα αρμόδια Δασαρχεία της περιοχής. (βλ. «Χρήσιμες Πληροφορίες»)

Τα δάση επηρεάζονται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως η υπερβόσκηση και το κυνήγι, οι οποίες δύναται να υποβαθμίσουν το φυσικό περιβάλλον των περιοχών. Για το λόγο αυτό, λαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα διαχείρισης και προστασίας, που καθορίζονται στο θεσμικό καθεστώς προστασίας των περιοχών. 

Πριν από την επίσκεψη σας, μην παραλείψετε να διαβάσετε τις οδηγίες που αναγράφονται στους Κανόνες Καλής Συμπεριφοράς της παρούσας εφαρμογής. 

Χρήσιμοι σύνδεσμοι - στοιχεία επικοινωνίας: 

  • Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδας: 199
  • Υπηρεσία Επικοινωνιών Εκτάκτου Ανάγκης: 112
  • Δασαρχείο Λιδορικίου: 22660 22115
  • Δασαρχείο Ναυπάκτου: 26340 22014
  • Δασαρχείο Σπερχειάδας: 22360 43695
  • Δασαρχείο Άμφισσας (τμήμα δασοπροστασίας): 22650 28264
  • Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Άμφισσας: eosamfissas@gmail.com, 22650 23771, 6984 282111, facebook
  • Πεζοπορικός Όμιλος Αθηνών: ιστότοπος, 210 8218 401, info@poa.gr