Το φοινικόδασος της Πρέβελης καλύπτει το φαράγγι και καταλήγει στην ομώνυμη παραλία. Είναι ιδιαίτερης αισθητικής και οικολογικής αξίας, καθώς φιλοξενεί μεγάλο αριθμό φυτών και ζώων.  Στην περιοχή κυριαρχεί η παρουσία του φοίνικα του Θεόφραστου. Πρόκειται για μικρό και σπάνιο είδος φοίνικα που αναπτύσσεται σε αμμώδη εδάφη και που εντοπίζεται αποκλειστικά στην Ανατολική Μεσόγειο, συγκεκριμένα στη Κρήτη και μερικές περιοχές της Μικράς Ασίας. Η περιοχή διατηρεί το δεύτερο μεγαλύτερο φοινικόδασος στη Κρήτη και έναν από τους σημαντικότερους πληθυσμούς του είδους, με μεγαλύτερο το αντίστοιχο στο Βάι.

Εξίσου σημαντική είναι και η αξία του ως τόπος αναψυχής, καθώς προσελκύει μεγάλο αριθμό επισκεπτών ετησίως. Ειδικότερα κατά τους θερινούς μήνες πληθώρα επισκεπτών από όλη την Κρήτη συμπεριλαμβάνουν το φοινικόδασος στις εκδρομές τους. Πρόκειται για ένα μοναδικό τοπίο που συνδυάζει το φαράγγι, το ποτάμι, την αμμουδερή παραλία και το φοινικόδασος.

Το 2010 το δάσος κάηκε σε ποσοστό 70%  όμως σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα οι φοίνικες αναβλάστησαν.  

Το Φοινικόδασος Πρέβελης και η ευρύτερη περιοχή φιλοξενούν υψηλό βιολογικό πλούτο. Η περιοχή εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000 με τους κωδικούς GR 4330003 «Κουρταλιώτικο φαράγγι-Μονή Πρέβελη-Ευρύτερη περιοχή» και GR 4330007 «Κουρταλιώτικο Φαράγγι, Φαράγγι Πρέβελη». Χαρακτηρίζεται και ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ελλάδας (IBAs - Important Bird Areas) με τον κωδικό GR 183 «Όρος Κέδρος και φαράγγι Κουρταλιώτικο Κρήτης».

Επιπλέον, η περιοχή «Πρέβελη Δήμων Φοίνικα και Λάμπης», η οποία περιβάλλει το φοινικόδασος, είναι κηρυγμένη ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής.

Το Φοινικόδασος Πρέβελης αναπτύσσεται στη μεσογειακή ζώνη βλάστησης και ανήκει στα αειθαλή πλατύφυλλα.

Η ζώνη αυτή συναντιέται σε υψόμετρο μεταξύ 100-300 μέτρα στη Βόρεια Ελλάδα και μέχρι τα 1000-1500 μέτρα στα Κρητικά όρη. Το ήπιο κλίμα της ζώνης αυτής ευνόησε την ανάπτυξη σπουδαίων πολιτισμών, όπως του Μυκηναϊκού, των Μινωικού και του Κυκλαδικού. Η ευρεία κατοίκιση στη ζώνη αυτή έχει παράλληλα συντελέσει στην υποβάθμιση των δασών της, η οποία συνεχίζει μέχρι σήμερα.

Το δάσος που συνθέτει ο φοίνικας του Θεόφραστου, εκτός από τη μεγάλη οικολογική σημαντικότητα, έχει και ιδιαίτερη αισθητική αξία, αποτελώντας πόλο έλξης τουριστών για την ευρύτερη περιοχή.

Στο Φοινικόδασος Πρέβελης, κυριαρχεί η παρουσία του φοίνικα του Θεόφραστου. Πρόκειται για μικρό και σπάνιο είδος φοίνικα που αναπτύσσεται σε αμμώδη εδάφη και που εντοπίζεται αποκλειστικά στην Ανατολική Μεσόγειο, συγκεκριμένα στη Κρήτη και μερικές περιοχές της Μικράς Ασίας. Η περιοχή διατηρεί το δεύτερο μεγαλύτερο φοινικόδασος στη Κρήτη και έναν από τους σημαντικότερους πληθυσμούς του είδους, με μεγαλύτερο το αντίστοιχο στο Βάι.

Άλλα είδη που εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή περιλαμβάνουν την πικροδάφνη, τον σχίνο και το καλάμι.

Η ευρύτερη προστατευόμενη περιοχή είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ορνιθοπανίδα, με περισσότερα από 90 καταγεγραμμένα είδη με βάση καθεστώτα όπως το Άρθρο 4 της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ και τις Συμβάσεις Βόννης και Βέρνης.

Τα ενδιαιτήματα της ευρύτερης προστατευόμενης περιοχής είναι σημαντικά για είδη όπως ο γυπαετός, το όρνιο, ο χρυσαετός, ο πετρίτης, το χρυσογέρακο και η κοκκινοκαλιακούδα. Καταγεγραμμένα διαχειμάζοντα είδη περιλαμβάνουν τον φιδαετό και τον χειμωνόκιρκο, ενώ άλλα, όπως ο αιγαιοτσιρόβακος, το τρυγόνι, το βλαχοτσίχλονο και το γιδοβύζι επισκέπτονται την ευρύτερη περιοχή κατά την αναπαραγωγική περίοδο.

Ο φοίνικας του Θεόφραστου δέχεται κατά κύριο λόγο πιέσεις εξαιτίας της συγκέντρωσης σκουπιδιών και στερεών αποβλήτων, των τουριστών που επισκέπτονται την περιοχή και την επέκταση/επικράτηση ξενικών ειδών.

Τα είδη ορνιθοπανίδας της ευρύτερης περιοχής δέχονται πιέσεις και απειλές που σχετίζονται με την μείωση της ετερογένειας και της μωσαϊκότητας των φυσικών και αγροτικών οικοσυστημάτων, την υπερβόσκηση, την συχνή καύση της φυσικής βλάστησης, την όχληση σε θέσεις αναπαραγωγής λόγω άσκησης θήρας και την αφαίρεση μεμονωμένων ή συστάδων δέντρων.

Πριν από την επίσκεψη σας, μην παραλείψετε να διαβάσετε τις οδηγίες που αναγράφονται στους Κανόνες Καλής Συμπεριφοράς της παρούσας εφαρμογής.

• Χρήσιμοι σύνδεσμοι – στοιχεία επικοινωνίας:
• Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδας: 199
• Υπηρεσία Επικοινωνιών Εκτάκτου Ανάγκης: 112
• Διεύθυνση Δασών Ρεθύμνου: 2831 029193
• Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Ρεθύμνου: ιστότοπος, 28310 57766, eosrethymnou@gmail.com